II. Eigentliche poetische,
Erzählungen.

1) Ernsthafter Gattung.

O'v id.

(Einer der berühmtesten römischen Dichter aus dem golds. nen Zeitalter unter der Regierung August's, war Publius Ovidius Naso; und das merkwürdigste seiner Gedichte, wors in sich seine, oft bis zum Ueppigen fruchtbare und blühende Phantasie am vortheilhaftesten äußerte, sind seine Nicta morphosen oder Verwandlungen, in funfzehn Büchern, worin er die mythologischen Dichtungen dieser Art, fast zu künstlich, in eine gewiffe fortlaufende Folge zu bringen, und ein chronologisches Ganzes daraus zu bilden versuchte. Die hier aus dem sechsten Buche dieses Gedichts (v. 147--312) ausgehobene Erzählung von der Verwandlung der Liobe gehört zu den schönsten Stücken desselben. Ueber die Fabel felbft und das berühmte, fie darstellende Kunstwerk des Alterthums, vergleiche man mein Handbuch der klassischen Literatur, S. 110, 310. 331.)

Ovid.

Ante fuos N10 BE thalamos cognoverat illam *>.
Tunc, cum Maeoniam virgo Sipylumque colebat.
Nec tamen admonita eft poena popularis Arachnes
Cedere coelitibus, verbisque minoribus uti.
Multa dabant animos: fed enim nec coniugis arces,

Ovid.

Nec genus amborum, magnique potentia regni,
Sic placuere illi, quamuis ea cuncta placerent;
Vt fua progenies: et feliciffima matrum
Dicta foret Niobe, fi non fibi vifa fuisset.
Nam fata Tirefia venturi praescia Manto
Per medias fuerat, divino concita motu,
Vaticinata vias: Ismenides ite frequentes,
Et date Latonae, Latonigenisque duobus,
Cum prece thura pia; lauroque innectite crinem,
Ore meo Latona iubet; paretur; et omnes
Thebaides iuffis fua tempora frondibus ornant:
Thuraque dant fanctis et verba precantia flammis.
Ecce venit comitum Niobe celeberrima turba,
Vestibus intexto Phrygiis fpectabilis auro,

Et, quantum ira finit, formofa: movensque decore
Cum capite immiffos humerum per utrumque capil-

los.

Conftitit: vtque oculos circumtulit alta fuperbos;
Quis furor auditos, inquit, praeponere vifis
Coeleftes? aut cur colitur Latona per aras?
Numen adhuc fine thure meum? mihi Tantalus au-
tor;

Cur licuit foli fuperorum tangere menfas.

Pleiadum foror eft genitrix mihi: maximus Atlas
Eft avus; aethereum qui fert cervicibus axem.
Iupiter alter avus; focero quoque glorior illo.
Me gentes metuunt Phrygiae, me regia Cadmi
Sub domina eft, fidibusque mei commiffa mariti
Moenia cum populis a meque viroque reguntur.
In quamcunque domus adverti lumina partem;
Immenfae fpectantur opes. accedit eodem.
Digna deae facies. huc natas adiice feptem,

Et totidem iuvenes, et mox generosque nurusque.
Quaerite nunc, habeat quam noftra fuperbia cau-
fam.

Nefcio quoque audetę fatam Titanida Caeo

Latonam praeferre mihi; cui maxima quondam

Exiguam fedem pariturae terra negavit?

Nec coelo, nec humo, nec aquis dea veftra recepta

eft.

Exul erat mundi; donec miferata vagantem,

Hofpita tu terris erras, ego, dixit, in undis,
Inftabilemque locum Delos dedit. illa duobus
Facta parens: uteri pars eft haec feptima noftri.
Sum felix: quis enim neget hoc? felixque manebo.
Hoc quoque quis dubitet? tutam me copia fecit.
Maior fum, quam cui poffit fortuna nocere.
Multaque ut eripiat; multo mihi plura relinquet.
Exceffere metum mea iam bona: fingite demi
Huic aliquid populo natorum poffe meorum;
Non tamen ad numerum redigar fpoliata duorum
Latonae; turba quae quantum diftat ab orba?
Ite ftatis, properate facris, laurumque capillis
Ponite! deponunt; infectaque facra relinquunt:
Quodque licet, tacito venerantur murmure numen.
Indignata dea eft, fummoque in vertice Cynthi
Talibus eft dictis gemina cum prole locuta;
En ego veftra parens, vobis animofa creatis,
Et nifi Iunoni, nulli ceffura dearum,
An dea fim dubitor perque omnia fecula cultis
Arceor, ô nati, nifi vos fuccurritis, aris.
Nec dolor hic folus; diro convitia facto
Tantalis adiecit: vosque eft poftponere natis
Aufa fuis: et me, quod in ipfam recidat orbam.
Dixit: et exhibuit linguam fcelerata paternam.
Adiectura preces erat his Latona relatis:

Define, Phoebus ait, poenae mora longa querela
eft.

Dixit idem Phoebe; celerique per aera lapfu
Contigerant tecti Cadmeida nubibus arcem.
Planus erat lateque patens prope moenia campus,
Affiduis pulfatus equis; ubi turba rotarum,
Duraque mollierant fubiectas ungula glebas.

Pars ibi de feptem genitis Amphione, fortes
Confcendunt in equos, Tyrioque rubentia fuco
Terga premunt, auroque graves moderantur habe-

nas.

E quibus Ismenos, qui matri farcina quondam
Prima fuae fuerat, dum certum flectit in orbem
Quadrupedes curfus, fpumantiaque ora coercet;
Hei mihi conclamat; medioque in pectore fixus
Tela gerit, fraenisque manu moriente remiffis,

Ovid.

Ovid. In latus a dextro paulatim defluit armo.

Proximus audito fonitu per inane pharetrae
Fraena dabat Sipylus: veluti cum praefcius im-
bris

Nube fugit vifa, pendentiaque undique rector
Carbafa deducit, ne qua levis effluat aura.
Fraena tamen dantem non evitabile telum
Confequitur: fummaque tremens cervice fagitta
Haefit; et exftabat nudum de gutture ferrum.
Ille, ut erat pronus, per colla admiffa, iubasque
Volvitur; et calido tellurem fanguine foedat.
Phaedimus infelix, et aviti nominis haeres
Tantalus, ut folito finem impofuere labori;
Tranfierant ad opus nitidae iuvenile palaeftrae;
Et iam contulerant arcto luctantia nexu
Pectora pectoribus; cum tento concita cornu,
Sicut erant iuncti, traiecit utrumque fagitta.
Ingemuere fimul: fimul incurvata dolore
Membra folo pofuere: fimul fuprema iacentes
Lumina verfarunt: animam fimul exhalarunt.
Afpicit Alphenor, laniataque pectora plangens
Advolat; ut gelidos complexibus allevet artus:
Inque pio cadit officio, nam Delius illi
Intima fatifero rupit praecordia ferro.
Quod fimul edu&tum, pars eft pulmonis in hamis
Eruta: cumque anima cruor eft effufus in auras.
At non intonfum fimplex Damafitona vulnus
Afficit. ictus erat qua crus effe incipit, et qua
Mollia nervofus facit internodia poples.
Dumque manu tentat trahere exitiabile telum,
Altera per iugulum pennis tenus acta fagitta eft.
Expulit hanc fanguis: feque eiaculatus in altum
Emicat; et longe terebrata profilit aura.
Vltimus Ilioneus non profectura precando
Brachia fuftulerat. Dique ô communiter omnes!
Dixerat; ignarus, non omnes effe rogandos;
Parcite! motus erat, cum iam revocabile telum
Non fuit, Arcitenens. minimo tamen occidit ille
Vulnere, non alta percuffo corde fagitta. —
Fama mali, populique dolor, lacrymaeque fuorum
Tam fubitae matrem certam fecere ruinae;

Mirantem potuiffe irafcentemque, quod aufi
Hoc effent Superi, quod tantum iuris haberent.
Nam pater Amphion ferro per pectus adacto,
Finierat moriens pariter cum luce dolorem.
Heu quantum haec Niobe Niobe diftabat ab illa;
Quae modo Latoïs populum fummoverat aris,
Et mediam tulerat greffus refupina per urbem
Invidiofa fuis; at nunc miferanda vel hosti,
Corporibus gelidis incumbit, et ordine nullo
Olcula difpenfat, natos fuprema per omnes.
A quibus ad coelum liventia brachia tendens,
Pafcere crudelis noftro Latona dolore,

Pafcere, ait, fatiaque meo tua pectora luctu:
Corque ferum fatia, dixit: per funera feptem
Efferor: exfulta; viêtrixque inimica triumpha!
Cur autem victrix? miferae mihi plura fuperfunt,
Quam tibi felici; poft tot quoque funera vinco.
Dixerat et fonuit contento nervus ab arcu;
Qui, praeter Nioben unam, conterruit omnes.
Illa malo eft audax, Stabant cum veftibus atris
Ante toros fratrum demiffo crine forores.
E quibus una, trahens haerentia vifcere tela,
Impofito fratri moribunda relanguit ore.
Altera folari miferam conata parentem;
Conticuit fubito; duplicataque vulnere coeco eft:
Oraque compreffit, nifi poftquam fpiritus ibat.
Haec fruftra fugiens collabitur: illa forori
Immoritur: latet haec; illam trepidare videres.
Sexque datis leto, diverfaque vulnera paffis,
Vltima reftabat: quam toto corpore mater,
Tota vefte tegens, Vnam, minimamque relinque;
De multis minimam pofco, clamavit, et unam:
Dumque rogat, pro qua rogat, occidit; orba refe-
dit

Exanimes inter natos, natasque, virumque:
Diriguitque malis. nullos movet aura capillos.
In vultu color eft fine fanguine; luinina moeftis
Stant immota genis: nihil eft in imagine vivum,
Ipfa quoque interius cum duro lingua palato
Congelat, et venae defiftunt poffe moveri:
Nec Ae&i cervix, nec brachia reddere geftus,

Nec

Ovid.