Imágenes de páginas
PDF
EPUB

maximis in rebus perfpecta jam fæpe et cognita eft, arctiùs fibi devinxerit, tum exteris etiam omnibus perfuafum reddiderit, nihil ad hoc facinus contuliffe regis confilium, quicquid miniftri regii atque præfecti contulerunt. Præfertim majeftas veftra pœnas ab iis ducibus ac miniftris debitas repetiverit, qui authoritate propria, fuaque pro libidine, tam immania patrare fcelera funt aufi. Interea cum majestas veftra factum hoc inhumaniffimum, quo dignum est odio, averfari se testetur, non dubito quin miferis illis atque ærumnofis ad vos confugientibus, tutiffimum in regno fuo receptum atque perfugium fit præbitura; nec fubditorum fuorum cuiquam, ut contra eos duci Allobrogum auxilio adfit, permiffura. Extremum illud eft, ut majestatem veftram, quanti apud me fua amicitia fit, certiorem faciam: Cujus rei neque fructum ullo tempore defuturum confirmo. Albâ Aulâ, Julii 29. 1655.

Majeftatis veftræ ftudiofiffimus, OLIVERIUS Prot. Reip. Angliæ, &c.

Eminentiffimo Domino Cardinali Mazarino.

Eminentiffime Domine Cardinalis;

Cùm nobilem hunc virum cum literis, quarum exemplar hic inclufum eft, ad regem mittere neceffarium ftatuiffem, tum ei, ut eminentiam veftram meo nomine falutaret, simul in mandatis dedi, certafque res vobifcum communicandas ejus fidei commifi: Quibus in rebus eminentiam rogo veftram, uti fummam ei fidem habere velit, utpote in quo ego fummam fiduciam repofuerim.

Albâ Aulâ, Julii Eminentiæ veftræ ftudiofiffimus, 29. 1655. OLIVERIUS, Prot. Reipublicæ Angliæ.

OLIVERIUS Protector Reip. Anglia, Sereniffimo Principi FREDERICO III. Dania, Norwegia, &c. Regi, Salutem.

Quam fevero nuper et inclementi edicto, Allobrogum dux Immanuel fuos ipfe fubditos Alpinarum vallium incolas, innoxios homines et religionis cultu purioris jam multis ab feculis notos ac celebres, religionis caufâ finibus patriis exegerit, et, occifis permultis, reliquos per illa defertiffima

loca

loca malis omnibus et miferiis inopes ac nudos expofuerit, et audiffe jamdudum arbitramur majeftatem veftram, et graviffimum ex ea re, prout tantum reformatæ fidei defenforem ac principem decuit, dolorem percepiffe. Siquidem pro inftitutis chriftianæ religionis quæ mala atque miferias pars aliqua noftrorum patitur, earum fenfu penitus eodem tangi omnes debemus; et fanè omnibus nobis et univerfo Proteftantium nomini hujus facti eventus atque exemplum, quid periculi oftendat, nemo vestra majestate, fi nos ejus pietatem atque prudentiam rectè novimus, melius videt. Scripfimus itaque libenter, ut quem dolorem ob hanc fratrum innocentiffimorum calamitatem, quam fententiam, quod judicium de re tota veftrum effe fperamus, idem planè et noftrum effe fignificemus. Itaque ad ducem Sabaudia literas dedimus, in quibus uti miferis atque fupplicibus parcat, illudque atrox edictum porrò effe ratum ne finat, magnopere ab eo petivimus. Quod fi majeftas veftra cæterique reformatorum principes fecerint, ut jam feciffe credimus, fpes eft leniri poffe fereniffimi ducis animum, et hanc iram fuam tot faltem vicinorum principum interceffioni atque inftantiæ condonaturum; fin perfeverare in instituto fuo maluerit, paratos nos effe teftamur, cum majeftate veftra, cæterifque religionis reformatæ fociis, eam inire rationem, quâ tot miferorum hominum fubyenire quamprimum inopiæ, providere faluti ac libertati, pro virili parte nostra poffimus. Veftræ interea majeftati bona omnia atque fausta à Deo Opt. Max. precamur.

Weftmonafterio, Maio, 1655.

OLIVERIUS Prot. Reipub. Anglia, &c. Ampliffimis Confuli bus et Senatoribus Civitatis Genevenfis, Salutem.

Summum dolorem noftrum quem ex maximis et inauditis Proteftantium calamitatibus valles quafdam Pedemontanas incolentium percepimus, quos Allobrogum dux tanta crudelitate perfequutus eft, jampridem vobis expofuiffemus, nifi id magis operam dediffemus, ut eodem tempore intelligeretis tantis eorum miferiis non affici nos folum, verum etiam de fublevandis iis atque folandis, quantum in nobis eft, profpicere. Quapropter eleemofynas per hanc totam rempublicam

3

rempublicam colligendas curavimus: quas ejufmodi fore haud immeritò expectamus, quæ nationis hujus affectum erga fratres fuos tam immania perpeffos demonftrare poffint, et quemadmodum religionis eadem utrinque communio eft, ita fenfum quoque eundem calamitatum effe; interea dum pecuniæ collectio maturatur, quod fine fpatio temporis fieri nequit, et miferorum iftorum egeftas atque inopia pati moram non poteft, neceffarium duximus duo millia librarum Anglicarum, quanta fieri potuit celeritate, præmitteré inter eos diftribuenda qui præfentiffima ope atque folatio indigere maximè videbuntur. Cum autem nefcii non fimus innocentiffimorum hominum miferiæ atque injuriæ quantopere vos affecerint, nec vobis quicquam labori aut molef tiæ fore quod illis adjumento atque auxilio effe poffit, prædictam pecuniæ fummam illis calamitofis curandam ac numerandam ad vos transferre non dubitavimus; idque vobis negotii dare, ut pro veftra pietate ac prudentia providere velitis qua ratione æquiffima quam primum illa pecunia egentiffimis quibufque diftribui queat, ut quamvis fumma fane exigua fit, aliquid tamen fit faltem, quo illi inopes recreari ac refici in præfens aliquantum poffint, donec uberiorem iis copiam fuppeditare poterimus: vos hanc vobis datam moleftiam æqui bonique confulturos effe cum non dubitemus, tum etiam Deum Opt. Max. oramus, uti populo fuo religionem orthodoxam profitenti det animum fui in commune defendendi, fibique mutuò opem ferendi contra hoftes fuos immaniffimos; qua in re noftram quoque operam ecclefiæ utcunque ufui fore lætaremur. Valete.

Junii 8. 1655.

Mille quingentæ libræ de prædictis bis millibus à Gerardo Henfh Parifiis, quingentæ reliquæ per literas à Domino Stoupio, curabuntur.

OLIVERIUS Protector Reip. Anglia, Sereniffimo Principi Venetiarum Duci.

Sereniffime Princeps;

Cum rebus veftris omnibus contra hoftem præfertim chriftiani nominis profpere geftis lætari femper confueviVOL. VI.

C

mus,

[ocr errors]

mus, tum et illo navalis prælii noviffimo fucceffu nequaquam fanè dolemus, quamvis id aliquo noftrorum cum detrimento accidiffe intelligamus. Oftenderunt enim nobis, per libellum fupplicem, negotiatores quidam noftri, Gulielmus et Daniel Gulielmi necnon Edoardus Bealus, navem fuam, cui nomen Princeps Magnus, Conftantinopolim ab fe commercii caufâ miffam nuper fuiffe: eam navem ab aulæ Turcicæ miniftris ad commeatum et milites in Cretam infulam deportandos retentam, dum in illa claffe Turcarum coacta eo navigaret, quæ à claffe Venetorum oppugnata in itinere et fuperata eft, captam et Venetias abductam, ab maritimarum caufarum judicibus adjudicatam publicò fuiffe. Cum itaque, infcientibus dominis et nullo modo probantibus, navis illa Turcis operam dare invitiffima coacta fit, feque ex ea pugna explicare militibus referta non potuerit; ferenitatem veftram magnopere rogamus, ut fententiam illam maritimæ curiæ velit noftræ amicitiæ condonare, navemque illam fuis dominis, de veftra republica nullo fuo facto malè meritis, reftituendam curare. Qua in re impetranda, nobis præfertim petentibus, cum mercatores ipfos de veftra clementia benè fperare videamus, nos utique de ea dubitare non debemus: qui et præclara veftra confilia remque Venetam terrâ marique maxime uti pergat fortunare Deus omnipotens ex animo optamus.

Serenitatis veftræ Venetæque Reip. ftudiofiffimus, OLIVERIUS Protector Reip. Angliæ, &c.. Weftmonafterio, Decemb. 1655.

OLIVERIUS Prot. Reip. Anglia, &c. Sereniffimo Principi LUDOVICO Galliarum Regi.

Sereniffime Rex;

Mercatores aliquot noftrates, quorum nomina funt Samuel Mico, Gulielmus Cocainus, Georgius Poynerus, aliique complures, per libellum fupplicem nobis oftenderunt se, anno 1650, in navem quandam, cui infigne unicornus erat, permagnas rationes fuas contuliffe: eam navem bombyce, oleo, aliifque mercibus onuftam, quæ, plus minus, triginta quatuor millibus librarum noftrarum ab iifdem æftimata funt, ab nave prætoria et proprætoria majeftatis veftræ in Mediterraneo

Mediterraneo Mari Orientali oppreffam atque captam fuiffe: noftros autem illa in navi, propterea quod nobis eo tempore cum Gallis illibata pax erat, cum contra naves regias vi fe defendere noluiffent, promiffis Pauli et Terrerii navarchorum inductos, qui velle fe noftros dimittere aiebant, prolatis onerum libellis, maritimis legibus paruiffe: mercatores proinde fuprà dictos procuratorem fuum, qui navem illam ac bona reftituenda fibi peteret, in Galliam mififfe: ibi poft triennium eoque amplius confumptum, cum ad fententiam de reftitutione ferendam perventum jam effet,' cardinalis Mazarini eminentiam eorum procuratori Hugoni Morello factam mercatoribus iftis injuriam agnoviffe; datumque iri fatisfactionem, ut primùm confirmata pax inter utramque gentem, foedufque, quod tum agitabatur, confectum atque ratum effet, in fe recepiffe: immò recentiùs majeftatis veftræ apud nos legatum excellentiffimum dominum de Bordeaux, ex mandato veftro veftrique concilii, difertis verbis confirmâffe, hujus navis atque bonorum peculiari exceptione habitum iri rationem, etiam feorfim ab iis controverfiis, de quibus in commune decidendis ex fœdere provifum eft: hujus promiffi legatum ipfum, qui nunc percommodè negotiorum quorundam fuorum caufà ad vos transmeavit, teftem effe poffe locupletem. Quæ cum ita funt, jufque horum mercatorum in repetendis rebus fuis tam præclare conftet, à majestate veftra majorem in modum petimus, ut in eo obtinendo nulla iis mora diutiùs afferatur, velitque noftro rogatu has nobis redintegratæ amicitiæ et inftaurati recèns fœderis effe primitias. Quod et fore confidimus, vobifque fausta omnia veftroque regno à Deo Opt. Max. precamur. Weftmonafterio,

Majeftatis veftræ ftudiofiffimus, Decemb. 1655. OLIVERIUS Prot. Reip. Angliæ, &c.

Civitatibus Helvetiorum Evangelicis.

[ocr errors]

Ex veftris ad nos tam actis publicis per commiffarios noftros Genevâ tranfmiffis, quàm literis 27 Decembris Tyguri datis, quo in loco res veftræ fint, cum non fint optimo, fatis fuperque intelligimus: In quo etfi pacem veftram, tamque diuturnum fociale foedus ruptum, dolemus, tamen

C 2

cum

« AnteriorContinuar »