σίτῳ μὲν γὰρ τοσέτῳ ἐχρῆτο, ὅσον ἡδέως ήπιε, καὶ ἐπὶ τέτῳ ὅπως παρεσκευασμένος και, ὥσε τὴν ἐπιθυμίαν τε σίτε ὄψον αὐτῷ εἶναι α ποτὶν δὲ πᾶν ἡδὺ ἦν αὐτῷ, διὰ τὸ μή πίνειν, εἰ μὴ διψώην εἰ δὲ ποτε κληθεὶς ἐθελήσειεν ἐπὶ δῶπιον ἐλθῶν, ὃ τοῖς πλείςοις εργωδέςα τόν ἔσιν, ὥσε φυλάξαθαι τὸ ὑπὲρ τὸν καιρὸν ἐμπίπλασθαι, τέτο ῥᾳδίως πάνυ ἐφυλάττετο. τοῖς δὲ μὴ δυναμένοις τότο ποιῶν συνεβεία λενε φυλάττεσθαι τὰ πείθοντα μὴ πεινῶντας ἐπίειν, μηδὲ διψῶντας πίνειν. καὶ γὰρ τὰ λυμαινόμενα γαςέρας καὶ κεφαλάς, καὶ ψυχάς, ταῦτ ̓, ἔφη, είναι, οἴεπαι δ' ἔφη ἐπισκώπτων καὶ τὴν Κίρκην θε ποιεῖν, τοιέτοις πολλοῖς δειπνίζεσαν τὸν δὲ Ὀδυσσέα Ἑρμᾶ τε ὑποθημοσύνη, καὶ αὐτὸν ἐγκρατῇ ὄντα, καὶ ἀποχόμενον τὸ ὑπὲς τὸν καιρὸν τῶν τοιςτῶν ἅπτεθαι, διὰ ταῦτα ἐδὲ γένεθαι ἦν. τοιαύται μὲν περὶ τότων ἔπαιζεν, ἅμα σπεδάζων, ἀφροδισίων δέ, παρήνει τῶν καλῶν ἰσχυρῶς ἀπέχεσθαι δ' γὰρ, ἔφη, ράδιον εἶναι τῶν τοιέτων ἀπτόμενον σωφρονεῖν, ἄλλα καὶ Κριτόβαλόν ποτε τὸν Κρίτωνος πυθός μενος, ὅτι ἐφίλησε τὸν ̓Αλκιβιάδης ὑιὸν καλὸν ὄντα, παρόντος το Κριτοβόλα ήρετο Ξενοφῶντα, εἰπέ μοι, ἔφη, ὦ Ξενοφῶν, & σὺ Κριτ τόβολον ἐνόμιζες εἶναι τῶν σοφρονικῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἢ τῶν θρασέων, καὶ τῶν προνοητικών μᾶλλον ἢ τῶν ανοήτων τε και ριψοκινδύνων; πάνυ μὲν ἔν, ἔφη ὁ Ξενοφῶν. νῦν τοίνυν νόμιζε αὐτὸν θερμοργότατον εἶναι καὶ λεωργότατον. ἔτος καὶν εἰς μας χαίρα, κυβιςήσειε, καν εἰς πᾶς ἄλλοιτο. καὶ τί δή, ἔφη ὁ Ξενοφῶν, ἰδὼν ποιόντα, ταῦτα κατέγνωκας αὐτό; ὃ γὰρ ἔτος, ἔφη, ἐτόλμη σε τὸν ̓Αλκιβιάδε υιὸν φιλῆσαι, ὄντα εὐπροσωπότατον καὶ ὡραιό τατον; ἀλλ ̓ εἰ μέν τοι, ἔφη ὁ Ξενοφῶν, τοιῦτόν ἐσι τὸ ῥιψοκίνδυνον ἔργον, κὰν ἐγὼ δοκῶ μοι τὸν κίνδυνον τούτον ὑπομενοι. ὦ πλῆμον, ἔφη ὁ Σωκράτης, καὶ τί ἂς οἵα παθῶν καλὸν φιλήσας; ἄρ ̓ ἐκ ἂν αὐτίκα μάλα δάλου δόλος ἀντ ̓ ἐλευθέρας εἶναι; πολλὰ δὲ δαπανἂν εἰς βλαβεράς ήδονας, πολλὴν δὲ ἀχολίαν ἔχειν τῇ ἐπιμεληθῆναι τινος καλά καγαθό, σπεδάζειν δὲ ἀναγκασθῆναι, ἐφ ̓ οἷς ἐδ ̓ ἂν μαινόμενος σπουδάσειεν δέ 8 Ηράκλεις, ἔφη ὁ Ξενοφῶν, ὡς δεινήν τινα λέγεις δύναμιν τῇ φιλής ματος εἶναι, καὶ τότο, ἔφη ὁ Σωκράτης, θαυμάζεις; ἐκ οἶδα, ἔφη, ὅτι τὰ φαλάγγια, εδ ̓ ἡμωβολιαία τὸ μέγεθος ὄντα, προσπα ψάμενα μόνον τῷ σόματι, τοῖς δὲ ὀδύναις ἐπιτρίβει τις ανθρώπες καὶ τὰ φρονῶν ἐξίσησε; ναὶ μα Δί', ἔφη ὁ Ξενοφῶν. ἐνίησι γάρ τι τὰ φαλάγγια κατὰ τὸ δῆγμα. ὦ μωρέ, ἔφη ὁ Σωκράτης, τὰς δὲ καλὰς ἐκ οἴα, φιλόντας ἐμέναμ τις ὅ, τι σὺ ἐχ ὁρᾶς: ἐκ οἶθ ̓ ὅτε ἐστα τὸ θηρίον, ὁ καλᾶσι καλὸν καὶ ὡραῖον, τοσέτῳ δεινότερόν ἐσι τῶν φαλαγγίων, ὅσῳ ἐκεῖνα μὲν αψάμενα, τῦτο δὲ ἐδ' απτόμενον, ἐάν τις αὐτὸ θεᾶται, ἐνίησι καὶ πάνυ πόρρωθεν τοιςτον, ώςε μαί επαι ποιείν ; ἴσως δὲ καὶ οἱ ἔρωτες τοξόται δια τότο καλόνται, ὅτι καὶ πόρρωθεν οἱ καλοὶ τιτρώσκεσιν, ἀλλὰ συμβολεύω σοι, ὦ Ξεν νοφῶν, ὁπότ ̓ ἂν ἴδης τινὰ καλὸν, φεύγων προτροπάδην. σοὶ δέ, αν OL Κριτόβαλε, συμβελεύω απενιαυτίσαι μόλις γὰρ ἂν ἴσως ἐν τοσέτῳ χρόνῳ τὸ δῆγμα ὑγιὴς γένοιο. ἔσω δὴ καὶ ἀφροδισιάζειν, τὸς μὴ άσφα δῶς ἔχοντας πρὸς ἀφροδίσια, ᾤετο χρῆναι πρὸς τοιαῦτα, οἷα, μὴ πάνυ μὲν δεομένε τα σώματος, ἐκ ἂν προσδέξαιτο ἡ ψυχή, δεομέ ὡς δὲ, ἐκ ἂν πράγματα παρέχει, αὐτὸς δὲ πρὸς ταῦτα φανερὸς ἦν άτω παρεσκευασμένος, ὥς τε ῥᾷον απέχεσθαι τῶν καλλίσων καὶ ὡραι στάτων, ἢ οἱ ἄλλοι τῶν αἰχίσων καὶ αωροτάτων. περὶ μὲν δὴ βρώ σεως καὶ πόσεως καὶ ἀφροδισίων, ὅτω κατεσκευασμένος ἦν, καὶ ᾤε αν το δὲν ἂν ἧττον αρχόντως ήδεσθαι τῶν πολλὰ ἐπὶ τέτοις πραγμα τενομένων, λυπείθαι δὲ πολὺ ἔλαττον, Plutarch. Plutarch. Wer kennt nicht seine meisterhaften biographischen Paralles len, ein Werk, dem schwerlich irgend ein andres aus dem ganzen griechischen und römischen Alterthume an nåßlichem Unterricht -und Reichthum praktischer Weisheit den Vorrang ftreitig machen Fann. Plutarch, ein Mann von großer Einsicht und Welterfahs rung, schrieb fie in der Muße seines höhern Alters, und stellte die durch langes Studium der griechischen und römischen Geschichte hinlänglich beobachteten und geprüften Charakteré denkwürdiger Männer aus beiden Nationen, nach den vornehmsten Zügen ihrer Handlungen und Gesinnungen, neben einander, um ihre Denkart, Sitten und Begebenheiten in einer besondern Vergleichung zu würs digen. Man verdankt diesen Lebensbeschreibungen eine Menge kleiner, von andern Geschichtschreibern nicht berührter, historischer Umstände und charakteristischer Züge, besonders aus dem häuslis chen Leben und, bürgerlichen Betragen derjenigen Männer, die Plutarch mit einander in Vergleichung ftellt. Eine der anziehends ften seiner Biographien ist die vom Koriolan, aus welcher folgende Stelle genommen i VITA CORIOLANI, Cap. XXXIII. Ἐν δὲ τῇ Ῥώμη τότε τῶν γυναικῶν ἄλλοι μὲν πρὸς ἄλλοις ἱεροῖς αἱ δὲ πλῆσαι καὶ δοκιμώτατοι περὶ τὸν το Καπιτωλίνο Διὸς βωμὸν ἱκέτευον. ἐν δὲ ταύταις ἦν ἡ Ποπλικόλα, τα μεγάλα καὶ πολλὰ Ρωμαίος ἔν τε πολέμοις καὶ πολιτείαις ὠφελήσαντος, αδελφή, Ουαλερία. Ποπλικόλας μὲν ἦν ἐτεθνήκει πρότερον, ὡς ἐν τοῖς περὶ ἐκεῖνα γεγραμμένοις ισορήκαμεν, ἡ δὲ Ουαλερία δόξαν εἶχεν ἐν τῇ πόλη καὶ τιμὴν, δοκᾶσα τῷ βίῳ μὴ καταισχύνειν τὸ γένος, ὅπες ἂν λέγω πάθος ἐξαπίνης παθέσα, καὶ κατ ̓ ἐπίνοιαν ἐκ αθείαςον άψα μένη τα συμφέροντος, αὐτή τ' ἀνέση, καὶ τὰς ἄλλας αναςήσασα πάσας, ἧκεν ἐπὶ τὴν οἰκίαν τῆς τὸ Μαρκία μητρός Ονολυμνίας, ὡς δ ̓ εἰσῆλθε καὶ κατέλαβε μετὰ τῆς να καθεζομένην, καὶ τὰ παι ης δία το Μαρκία πρὸς τοῖς κόλποις ἔχεσαν, ἐν κύκλῳ περιςήσασα τὰς γυναίκας αὐτῆς, Αὐταί γὲ ἡμᾶς, επεν, ὦ Οὐολυμνία και σὺ Οὐεργιλία, γυναίκες ήκομεν πρὸς γυναίκας, ἔτε βολῆς ψηφισός μένης, ἔτ ̓ ἄρχοντος κελεύσαντος, ἀλλ ̓ ὁ θεὸς ἡμῶν, ὡς ἔοικεν, οἶκε τώρας την ἱκετείαν, ὁρμὴν παρέςησε δευρὶ τραπέαι πρὸς ὑμᾶς καὶ δεηθῆναι σωτηρίαν μὲν αὐταῖς καὶ τοῖς ἄλλοις πολίταις, ὑμῖν δὲ πειθείσαις ἐπιφανεσέραν φέροντα δόξαν, ἧς αἱ Σαβίνων δυγατέρες ἔχον, εἰς φιλίαν καὶ εἰρήνην ἐκ πολέμων συναγαγέσι πατέρας καὶ ἄνδρας· δεῦτε πρὸς Μάρκιον ἰᾶσαι μεθ ̓ ἡμῶν, συνάψανε τῆς ἱκετη βίας, καὶ μαρτυρήσατε τῇ πατρίδι μαρτυρίαν ἀληθῆ καὶ δικαίαν ότι πολλὰ πάχεσα κακῶς, ἐδὲν ἔτ ̓ ἔπραξε δεινὸν, ἔτ ̓ ἐβέλευσε περ οὶ ὑμῶν δι ̓ ὀργὴν, ἀλλ ̓ ἀποδίδωσιν ὑμᾶς ἐκείνῳ κἂν μηδενὸς τυγχά ναν μέλλη τῶν ἐπιεικῶν. ταῦτα τῆς Οὐαλερίας απέσης, ανεβόησαν αἱ λοιποὶ γυναῖκες, ἡμείψατο δὲ ἡ Οὐολυμνία. Καὶ τῶν κοινῶν ἡμῖν συμφορῶν, ὦ γυναῖκες, ἴσον μέτεςι, καὶ ἰδίᾳ πράττομεν και κῶς, ἀπολέσασαι τὴν Μαρκία δόξαν καὶ ἀρετὴν, τὸ σῶμα δ ̓ αὐτῷ τοῖς τῶν πολεμίων ὅπλοις φρερέμενον μᾶλλον, ἢ σωζόμενον, ἐφορῶς σαι, μέγισον δ ̓ ἡμῖν τῶν ἀτυχημάτων ἐςὶν, εἰ τὰ τῆς πατρίδος ὅπως ἐξηθένηκεν, ὡς ἐν ἡμῖν ἔχειν τὰς ἐλπίδας. ἐκ οἶδα γὰρ, εἴ τις να ποιήσεται λόγον ἡμῶν ἐκεῖνος, ἅ γε μηδένα ποιείται τῆς πατρίς δος, ἣν καὶ μητρὸς καὶ γυναικὸς καὶ παίδων προετίμησεν. 8 μὴν ἀλλὰ χρῆθε ἡμῖν λαβᾶσαι, καὶ κομίζετε πρὸς ἐκεῖνον, εἰ μηδὲν ἄλλο, ταῖς ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἱκεσίαις ἐναπνοπνεῦσαι δυναμένας. ως · * Ἐκ τότε, τά τε παιδία καὶ τὴν Οὐεργιλίαν αναςήσασα, με τὰ τῶν ἄλλων γυναικῶν ἐβάδιζεν εἰς τὸ σρατόπεδον τῶν Οὐολέσκων. τι δ' ὄψις αὐτῶν τό τ' οἰκτρὸν, καὶ τοῖς πολεμίοις ἐνεποίησεν αἰδῶ καὶ σιωπήν, ἔτυχε δ' ὁ Μάρκιος ἐπὶ βήματος καθεζόμενος μετὰ τῶν ήγε ἡγεμονικῶν, ὡς ἂν εἶδε προσιέσας τὰς γυναῖκας, ἐθαύμασεν ἐπιγιές δὲ τὴν γυναῖκα πρώτην βαδίζεσαν, ἐβέλετο μὲν ἐμμένειν τοῖς ἀτρέ πτοις ἐκείνοις καὶ ἀπαραιτήτοις λογισμοῖς γενόμενος δὲ τῇ κάθες ἐλάττων, καὶ συνταραχθεὶς πρὸς τήν ὄψιν, ἐκ ἔτλη καθεζομένω προσελθεῖν, ἀλλὰ καταβὰς θᾶττον ἢ βάδην. καὶ ἀπαντήσας, πρώτ την μὲν ἠσπάσατο τὴν μητέρα καὶ πλῆσον χρόνον, ἔτι δὲ τήν γυνα, και καὶ τὰ τέκνα, μήτε δακρύων ἔτι, μήτε τα φιλοφρονας φειδόμε νος, ἀλλ ̓ ὥσπερ ὑπὸ ρεύματος φέρεθαι το πάθος ἑαυτὸν ἐνδια δωκώς. ais > Ἐπεὶ δὲ τέτων ἄδην είχε, καὶ τὴν μητέρα βαλομένην ἤδη λό των ἄρχειν ήπετο, τὸς τῶν Οὐολέσκων προβέλες παρατησάμενος ἤκεσε τῆς Οὐολυμνίας τοιαῦτα λεγέσης. Ὁρῶς μὲν, ὦ παῖ, καν αὐταὶ μὴ λέγωμεν, ἐπῆτι καὶ μορφῇ τῶν ἀθλίων σωμάτων τεκμαιρόμενος, οἵαν εἰκωρίαν ἡμῖν ἡ σὴ φυγὴ περιεποίησε, λόγισαι δὲ νῦν, ὡς ἀτυχέςαται πασῶν ἀφίγμεθα γυναίκων, αἷς τὸ ἥδισον θέα μα, φοβερώτατον ἡ τύχη πεποίηκεν, ἐμοὶ μὲν υἱὸν, ταύτη δ ̓ ἄνδρα τοῖς τῆς πατρίδος τείχεσιν ἰδῶν ἀντικαθήμενον. ὁ δ ̓ ἔςι τοῖς ἄλλοις ατυχίας πάσης καὶ κακοπραγίας παραμύθιον, εύχεθαι θεοῖς, ἡμῖν ἀπορώτατον γέγονεν. & γὰρ οἷόν τε καὶ τῇ πατρίδι νίκην ἅμα καὶ σοὶ σωτηρίαν αἰτεῖσθαι παρὰ τῶν θεῶν, ἀλλ ̓ ἃ τις ἂν ἡμῖν και α παράσαιτο τῶν ἐχθρῶν, ταῦτα τοῖς ἡμετέροις ἔνεςιν εὐχαῖς, ἀνάγ κη γας, ἢ τῆς πατρίδος, ἢ σε φέρεθαι γυναικὶ σῇ καὶ τέκνοις, ἐγὼ δ ̓ ἐ περιμενω ταύτην μὴ διαιτῆσαι τὴν τύχην ζώσῃ τὸν πόλεμον αλλ' εἰ μὴ σε πείσαιμι φιλίαν καὶ ὁμόνοιαν διαφορᾶς καὶ κακῶν θέ μενον, ἀμφοτέρων γενέθαι εὐεργέτην μᾶλλον, ἢ λυμεῶνα τῶν ἑτέ φων, ὅτω διανοῦ καὶ παρασκεύαζε σεαυτὸν, ὡς τῇ πατρίδι μὴ προσμίο |