es: ne dubita, poftquàm in Deum, in ecclefiam, in omne genus hominum tam impius fuifti, quin te etiam idem exitus maneat, ut defperatione magis quam pœnitentia ductus, tuique pertæfus, ab infelici tandem arbore pendens, ficut et par ille tuus olim, medius crepes; illámque malefidam et fallacem confcientiam, bonorum et fanctorum infectatricem, ad deftinatas tibi quandoque fupplicii fedes præmittas. Hactenus, quod initio inftitueram ut meorum civium facta egregia contra infanam et lividiffimam furentis fophistæ rabiem, et domi et foris defenderem, júfque populi commune ab injufto regum dominatu affererem, non id quidem regum odio, fed tyrannorum, Deo bene juvante videor jam mihi abfolviffe: neque ullum fine refponfo vel argumentum, vel exemplum, vel teftimonium ab adverfario allatum fciens. prætermifi, quod quidem firmitatis in fe quicquam, aut probationis vim ullam habere videretur; in alteram fortaffe partem culpæ propior, quòd fæpiufculè ineptiis quoque ejus, et argutiis tritiifimis, quafi argumentis, respondendo, id iis tribuiffe videar, quo dignæ non erant. Ünum reftat, et fortaffe maximum, ut vos quoque, ô cives, adverfarium hunc veftrum ipfi refutetis; quod nulla alia ratione video poffe fieri, nifi omnium maledicta veftris optimè factis exuperare perpetuò contendatis. Vota veftra et preces ardentiffimas Deus, cum fervitutis haud uno genere oppreffi, ad eum confugiftis, benignè exaudiit. Quæ duo in vita hominum mala fanè maxima funt, et virtuti damnofiffima, tyrannis et. fuperftitio, iis vos gentium primos gloriosè liberavit; eam animi magnitudinem vobis injecit, ut devictum armis vestris et dedititium regem judicio inclyto judicare, et condemnatum punire, primi mortalium non dubitaretis. Poft hoc facinus tam illustre, nihil humile aut anguftum, nihil non magnum atque excelfum et cogitare et facere debebitis. Quam laudem ut affequamini, hac fola incedendum eft via, fi ut hoftes bello domuiftis, ita ambitionem, avaritiam, opes, et fecundarum rerum corruptelas, quæ fubigunt cæteras gentes hominum, oftenderitis poffe vos etiam inermes media in pace omnium mortalium fortiffimè debellare: fi, quam in repellenda fervitute fortitudinem præftitiftis, eam in libertate confervanda juftitiam, temperantiam, moderationem præftiteritis. His folis argumentis et teftimoniis evincere poteftis, non effe vos illos, quos hic probris infequitur, "Perduelles, O 2 "Perduelles, latrones, ficarios, parricidas, fanaticos;" non vos ambitionis aut alíeni invadendi ftudio, non feditione, aut pravis ullis cupiditatibus, non amentia aut furore percitos, regem trucidaffe, fed amore libertatis, religionis, juftitiæ, honeftatis, patriæ denique charitate accenfos, tyrannum puniiffe. Sin autem, quod, bone Deus, ne unquam fiveris, aliter in animum induxeritis, fi in bello fortes, in pace turpes eritis, qui manifeftum fenfiftis numen vobis tam propitium, hoftibus tam grave, neque exemplo tam infigni et memorando ante oculos pofito, Deum vereri, et juftitiam colere didiceritis; quod ad me attinet, concedam fanè et fatebor, neque enim potero negare, ea omnia, quæ nunc maledici et mendaces de vobis peffimè aut loquuntur aut fentiunt, vera effe: vófque multò iratiorem brevi tempore experturi eftis Deum, quàm aut infenfum inimici veftri, aut vos benignum et faventem et paternum, præ cæteris omnibus terrarum orbis gentibus hodiernis, experti eftis. DEFENSIO DEFENSIO SECUNDA PRO POPULO ANGLICANO, CONTRA INFAMEM LIBELLUM ANONYMUM, CUI TITULUS, Regii Sanguinis Clamor ad Cœlum, adversùs Quod in omni vita hominum, omníque genere officii eft primum, ut grati femper erga Deum, ejúfque memores beneficiorum fimus, tum præfertim, fi qua fupra fpem votúmque evenerint, utì, ob ea, fingulares atque folennes gratias quamprimùm referamus, id mihi nunc in ipfo limine orationis tribus potiffimùm de caufis video effe faciendum. Primùm iis me natum temporibus patriæ, quibus civium virtus eximia, et fupergreffa omnes majorum laudes magnitudo animi atque conftantia, obteftata priùs Deum, eundémque fequuta manifeftiffimum ducem, editis post orbem conditum exemplis factífque fortiffimis, et gravi dominatione rempublicam, et indigniffima fervitute religionem liberavit. Deinde, cùm extitiffent fubitò multi, qui, ut eft ferè ingenium vulgi, egregiè facta odiofè criminarentur, unúfque, præ cæteris, literatorio faftu, et concepta de fe gregalium fuorum opinione inflatus ac fidens, confcripto in nos libro admodum infami, tyrannorum omnium patrocinium nefariè fufcepiffet, me potiùs quàm alium quemvis, neque tanti nominis adverfario, neque tantis rebus dicendis vifum imparem, ab ipfis patriæ liberatoribus has partes accepiffe communi omnium confenfu ultrò delatas, ut caufam et populi Anglicani, et ipfius adeò libertatis, 03 libertatis, fiquis unquam alius, publicè defenderem. Poftremò, in re tam ardua et expectationis plena, neque civium meorum de me five fpem, five judicium illud fefelliffe, neque exterorum quamplurimis cùm doctis viris, tum rerum peritis non fatisfeciffe; adverfarium verò, quamvis audaciffimum, ita profligaffe, ut animo fimul et exiftimatione fracta cederet; triennióque toto, quo poftea vixit, multa licèt minatus ac fremens, nullam tamen ampliùs moleftiam nobis exhiberet, nifi quòd viliffimorum quorundam hominum obfcuram operam fubfidio fibi corrogaret, et laudatores nefcio quos ineptos atque immodicos, ad inopinatam ac recentem infamiam, fiquo modo poffet, farciendam fubornaret; quod ftatim patebit. Hæc ego divinitus mihi accidiffe bona, et magna quidem ratus, appofitiffima denique non modò ad perfolvendas numini ex debito gratias, fed ad aufpicium quoque optimum inftituti operis capiendum, cum veneratione, ut facio, imprimis commemoranda effe duxi. Nam quis eft qui patriæ decora non arbitretur fua? quid patriæ cujufquam effe magis decori aut gloriæ poteft, quàm libertas, non civili tantùm vitæ, fed divino etiam cultui reftituta? quæ gens, quæ civitas, aut feliciùs aut fortiùs hanc fibi utrobique peperit? Etenim fortitudo, cùm non tota in bello atque. armis eniteat, fed contra omnes æquè formidines diffundat vim fuam atque intrepida fit, Græci quidem illi, quos maximè admiramur, et Romani, ad tollendos ex civitatibus tyrannos nullam ferè virtutem, præter ftudium libertatis, expedita arma, promptáfqe manus attulere; cætera omnia in proclivi, inter laudes omnium et plaufus, et læta omnia, peragebant; nec tam ad difcrimen et ambiguum facinus quàm ad certamen virtutis gloriofiffimum atque pulcherrimum, ad præmia denique et coronas fpémque immortalitatis certiffimam properabant. Nondum enim tyrannis res facra erat; nondum tyranni, Chrifti fcilicet proreges atque vicarii repentè facti, cùm benevolentia non poffent; caca vulgi fuperftitione fefe munierant: nondum clericorum malis artibus attonita plebs, ad barbariem ea fœdiorem, quæ ftolidiffimos mortalium infamat Indos, degeneraverat. Illi enim noxios fibi dæmonas, quos abigere non poffunt, pro diis colunt; hæc tyrannos nè liceret tollere cùm poffet, impotentiffimos creabat in fe deos; et humani ge neris peftes in fuam perniciem confecrabat. At contra has omnes traditarum diu opinionum, religionum, calumniarum, atque terrorum denfiflimas acies, hofte ipfo vehementiùs ab aliis formidatas, decertandum Anglis erat. Quæ omnia, edocti meliùs, et proculdubio cœlitus imbuti, tanta caufæ fiducia, tanta animorum firmitate ac virtute fuperarunt, ut cùm numero populus fanè magnus effent, animis tamen tam erectis támque excelfis, vulgus effe defierint; Britanniáque ipfa pofthac, quæ tyrannorum terra ferax dicta olim eft, nunc liberatorum longè feracior, perpetua fæculorum omnium celebratione dici meruerit. Quos non legum contemptus aut violatio in effrænatam licentiam effudit; non virtutis et gloriæ falfa fpecies, aut ftulta veterum æmulatio inani nomine libertatis incendit, fed innocentia vitæ, morúmque fanctitas rectum atque folum iter ad libertatem veram docuit, legum et religionis juftiffima defenfio neceffariò armavit. Atque illi quidem Deo perinde confifi, fervitutem honeftiffimis armis pepulere: cujus laudis etfi nullam partem mihi vendico, à reprehenfione tamen vel timiditatis vel ignaviæ, fiqua infertur, facilè me tueor. Neque enim militiæ labores et pericula fic defugi, ut non alia ratione, et operam, multò utiliorem, nec minore cum periculo meis civibus navarim, et animum dubiis in rebus neque demiffum unquam, neque ullius invidiæ, vel etiam mortis plus æquo metuentem præftiterim. Nam cùm ab adolefcentulo humanioribus effem ftudiis, ut qui maximè deditus, et ingenio femper quàm corpore validior, pofthabita caftrenfi opera, qua me gregarius qui libet robuftior facilè fuperaffet, ad ea me contuli, quibus plus potui; ut parte mei meliore ac potiore, fi faperem, non deteriore, ad rationes patriæ, caufamque hanc præftantiffimam, quantum maximè poffem momentum accederem. Sic itaque exiftimabam, fi illos Deus res gerere tam præclaras voluit, effe itidem alios à quibus geftas dici pro dignitate atque ornari, et defenfam armis veritatem, ratione etiam, (quod unicum eft præfidium verè ac propriè humanum,) defendi voluerit. Unde eft, ut dum illos invictos acie viros admiror, de mea interim provincia non querar; immo mihi gratuler, et gratias infuper largitori munerum cœlefti iterum fummas agam obtigiffe talem, ut aliis invidenda multò magis, quàm mihi ullo modo pœnitentia videatur. Et me quidem nemini vel infimo 0 4 libens |