50 Clarus Anchise Venerisque sanguis, Imperet bellante prior, jacentem Lenis in hostem. Jam mari terrâque manus potentes Medus, Albanasque timet secures; 53 Jam Scythæ responsa petunt, superbi Nuper et Indi. Jam fides, et pax, et honor, pudorque PUERI. Augur et fulgente decorus arcu Corporis artus 3; 65 Si Palatinas videt æquus arces, PUELLE. Quæque Aventinum tenet, Algidumque, UTERQUE CHORUS. Hæc Jovem sentire. Deosque cunctos, Spem bonam certamque domum reporto, 75 Doctus et Phoebi chorus et Dianæ Dicere laudes. 2 Auguste, comme issu de la maison des Jules. Apollon était aussi Dieu de la médecine. Ils étaient gardes et interprètes des livres sibyllins, que l'on ne consultait que dans les grandes calamités. Qui fit, Mæcenas, ut nemo, quam sibi sortem 5 Miles ait, multo jam fractus membra labore. 10 Sub galli cantum consultor ubi ostia pulsat. Ille, datis vadibus, qui rure extractus in urbem est, Solos felices viventes clamat in urbe. Cætera de genere hoc, adeò sunt multa, loquacem Delassare valent Fabium. Ne te morer, audi 15 Quò rem deducam. Si quis Deus : En ego, dicat, Jam faciam quod vultis. Eris tu, qui modò miles, Mercator; tu, consultus modò, rusticus: hinc vos, Vos hinc mutatis discedite partibus. Eia, Quid statis? Nolint. Atqui licet esse beatis. 20 Quid causæ est meritò quin illis Jupiter ambas HORATII SATIRARUM LIBER I. Iratus buccas inflet', neque se fore posthac Ille gravem duro terram qui vertit aratro, Aiunt, cùm sibi sint congesta cibaria; sicut Parvula, nam exemplo est, magni formica laboris Ore trahit quodcunque potest, atque addit acervo 33 Quem struit, haud ignara ac non incauta futuri. 131 Quæ simul inversum contristat Aquarius annum, Non usquam prorepit, et illis utitur ante Quæsitis sapiens: cùm te neque fervidus æstus Demoveat lucro, neque hiems, ignis, mare, ferrum, 40 Nil obstet tibi, dum ne sit te ditior ater. Quid juvat immensum te argenti pondus et auri Furtim defossâ timidum deponere terrâ? Quod si comminuas, vilem redigatur ad assem. At, ni id fit, quid habet pulchri constructus acervus? 45 Millia frumenti tua triverit area centum; Non tuus hoc capiet venter plus quàm meus : ut si Reticulum panis, venales inter, onusto Fortè vehas humero, nihilò plus accipias, quàm Qui nii portârit. Vel dic, quid referat intrà 50 Naturæ fines viventi, jugera centum, an Mille aret? At suave est ex magno tollere acervo. Dum ex parvo nobis tantumdem haurire relinquas, Cur tua plus laudes cumeris 2 granaria nostris? Ut, tibi si sit opus liquidi non amplius urnà, 55 Vel cyatho, et dicas: Magno de flumine mallem, Quàm ex hoc fonticulo tantumdem sumere. Eò tit, 'N'enfle ses deux joues, signe d'une grande colère. 2 Cumeris, espèce de paniers ou de mannes, dans lesquels les gens du peuple conservaient leur petite provision de ble. Plenior ut si quos delectet copia justo, Cum ripâ simul avulsos ferat Aufidus acer. At qui tantulo eget, quanto est opus, is neque limo 60 Turbatam haurit aquam, neque vitam amittit in undis. At bona pars hominum decepta cupidine falso: Nil satis est, inquit, quia tanti, quantum habeas, sis. Quid facias illi? Jubeas miserum esse, libenter Quatenus id facit. Ut quidam memoratur Athenis 63 Sordidus, ac dives, populi contemnere voces Sic solitus: Populus me sibilat; at mihi plaudo Ipse domi, simul ac nummos contemplor in arcâ. Tantalus à labris sitiens fugientia captat Flumina. Quid rides? mutato nomine, de te 70 Fabula narratur. Congestis undique saccis Indormis inhians, et tanquam parcere sacris Cogeris, aut pictis tanquam gaudere tabellis. Nescis quò valeat nummus, quem præbeat usum? Panis ematur, olus, vini sextarius: adde, 75 Queis humana sibi doleat natura negatis. 33 An vigilare metu exanimem, noctesque, diesque, Quos tibi dat, retinere velis, servareque amicos, Denique sit finis quærendi: cumque habeas plus, Pauperiem metuas minùs, et finire laborem Incipias, parto quod avebas: nec facias quod 93 Umidius quidam, non longa est fabula, dives, Ut metiretur nummos; ita sordidus, ut se Non unquam servo meliùs vestiret. Ad usquc Supremum tempus, ne se penuria victûs Opprimeret, metuebat. At hunc liberta securi 100 Divisit medium, fortissima Tyndaridarum 3. Quid mi igitur suades? ut vivam Mævius? aut sic Frontibus adversis componere. Non ego, avarum Cùm veto te fieri, vappam jubeo, ac nebulonem. 103 Est inter Tanaïm quiddam, socerumque Viselli. Est modus in rebus, sunt certi denique fines, Quos ultrà citràque nequit consistere rectum. Illuc, unde abii, redeo: Nemon'ut avarus Se probet, ac potiùs laudet diversa sequentes; 110 Quodque aliena capella gerat distentius uber, Tabescat: neque se majori pauperiorum Turbæ comparet; hunc atque hunc superare laboret! Sic festinanti semper locupletior obstat. Ut, cùm carceribus missos rapit ungula currus, 115 Instat equis auriga suos vincentibus, illum Præteritum temnens extremos inter euntem. Inde fit ut rarò, qui se vixisse beatum Dicat, et exacto contentus tempore vitæ, Cedat, uti conviva satur, reperire queamus. 120 Jam satis est: ne me Crispini scriia lippi 3 Clytemnestre et Hélène, filles de Léda, et petites-filles de Tindare. Il s'agit ici de la première, qui assassina Agamemnon son époux. Il n'y a eu qu'une Clytemnestre ; mais le Poëte appelle ainsi, par antonomase, toutes les femmes de son espèce. 4 Vappa, du vin tourné, aigri, pour dire un homme perdu de débauche. Nebulo, un libertin, un vaurien. 5 Philosophe ridicule. |