8 illic ruunt turbines, tunc imbres, tunc dejectæ montium jugis procellæ ab imo vertunt maria, pulsatasque ex profundo belluas cum fluctibus volvunt : et alias tanta thynnorum multitudine, ut Magni Alexandri classis haud alio modo, quam hostium acie obvia contrarium agmen adversa fronte direxerit : aliter sparsis' non erat evadere : non voce, non sonitu, non ictu, sed fragore terrentur, nec nisi ruina turbantur. Cadara appellatur Rubri maris 3 peninsula ingens. Hujus objectu vastus efficitur sinus, duodecim dierum et noctium remigio enavigatus Ptolemæo regi9, quando nullius auræ recepit afflatum. Hujus 4 loci quiete præcipua ad immobilem magnitudinem belluæ adolescunt. Gedrosos, qui Arbin amnem accolunt, Alexandri Magni classium præfecti" prodidere, in domibus fores maxillis belluarum facere, ossibus tecta contignare, ex quibus multa quadrigenum cubitorum longitudinis reperta. Exeunt et pecori similes bellua" ibi in in rerum natura nihil favet. CUVIER. 6. Tunc illi ruunt turbines. Nam ea pars anni illis hiems est, non, ut nobis frigoris asperitate, sed assiduis imbribus, tonitruis, tempestatibus, nimbis, procellis. DALEC. 7. Aliter sparsis. Alioqui sparsæ naves non potuissent evadere. Si sparsæ naves fuissent, et a se invicem disjunctæ, nisi agmen stipassent, ac densis simul ordinibus incessissent, fuissent illæ haud dubie adverso thynnorum irruentium agmine victæ et obrutæ. HARD. 8. Peninsula. In latere Arabiæ meridionali. HARD. 9. Ptolemæo regi. Philadelpho. H. 10. Gedrosos. Strabo lib. XV, de Ichthyophagis inter Carmanos et Oritas sitis id tradit, non de Arbiis. Verisimile est autem vicinos Gedro 10 12 sios id de illis narrasse. DALEC. 11.Præfecti In primis Nearchus, de quo in Auctorum Syllabo diximus. Hunc pariter secuti, Strabo lib. XV, pag. 726, et Arrianus, in Indicis, pag. 567 et 468. HARD. 12. Ossibus eata. Balanarum costis, quæ sunt interdum vicenum binum pedum, Cantabri hodieque, quos Bascos vocant, hortos suos sepiunt. HARD. In domibus fores maxillis belluarum facere,ossibus tecta contignare, etc. Perfacile equidem crediderim ; nam in Norvegia hodie balænarum maxillis solent uti in ædibus exstruendis, pro trabibus postibusque. CuVIER. 13. Exeunt et pecori similes bellua. Onesicritus apud Strab. lib. XV, 2 I terram, pastæque radices fruticum remeant: et quædam equorum, asinorum, taurorum capitibus, quæ depascun tur sata. III. (Iv.) Maximum animal in Indico mari pristis, et balæna est in Gallico Oceano physeter', ingentis columnæ modo' se attollens, altiorque navium velis diluviem3 quamdam eructans. In Gaditano Oceano arbor in tantum vastis narrat circa Taprobanen India belluas marinas ancipitis vitæ nasci, alias bobus similes, alias equis, alias variis animalibus terrestribus. DAL.Exeunt et pecori...remeant. Has intellige quæ lamentins et dugongs gallice appellantur (trichecum manatum et trich. dugong. Linn.), herbivoras quidem feras, cetaceorum non absimillimum genus; has enim aiunt e mari egredi, ut vel herba riparum vescantur, vel alga, qua rupes vestitas norunt. CuVIER. 14. Equorum, asinorum, taurorum capitibus. Cetaceorum et domesticorum animantiam similitudo nulla est. At hanc. sibi plebs, ingenio vel genio indulgens sæpe fingit. Cuv." III. 1. In Gallico Oceano plyseter. Gallici Oceanr ducere initium hic videtur, ut diximus: libr. IV, c. 35, a Lusitania ora:. id enim mare ingenti quan pov copia refertum auctor est Strabo, lib. III, pag. 145. Plinius ipse tamen, uhi accuratissime situs et nomina marium ac terrarum persequitur, lib. IV, cap. 33, sub finem, Gallicum Oceanum Sequana amne ac Pyrenæo monte determinat. In Rubro mari navi gantes pestem hanc avertunt tintinnabulorum strepitu, quæ a prora pendent. A Nearchi classe depulsi fugatique sunt tubarum fragore, ut idem Strabo prodidit, lib. XV, pag. 725, et Arrianus, in Indicis, pag. 567. Rondeletius, lib. XVI, cap. 14, physeterem ait a Narbonensibus Peis mular, ab Italis Capidolio, Sedenette a Santonibus appellari. HARD. Physeter. Forsan magna balæna fuit, siquidem non rara hæc olim in Aquitanico sinu, ubi eam accola venari didicerant. CUVIER. - Hunc VALMONT DE BOMARE credebat esse quem vulgo marsouin dicimus. Frustra; neque enim magnitudo convenit. Tum physeter a pucav indicat efflari aquas quod præcipue in magna balæna notabile est. AJ. 2. Columnæ modo. Hæc Solinus ex Plinio, cap. LII, pag. 81; Strabo, lib. III, pag. 145, non ipsum physeterem attollere se sublimem ait, sed spiritum tantum emittere: quem quum efflat, eminus intuentibus species quædam nubis in columnæ formam coactæ videatur. Φυσητήρων ἀναφυσησάντων, φαίνεταί τις νεφώ δους ὄψις κίονος, etc. HARD. 3. Diluviem. Hoc est, aquarum nimbos ejaculans, partim ut mergat, partim ut prospectu adempto præda potiatur. HARD. 4. Arbor. Quæ sit ea porro, necdum compertum. HARD. In Gaditano Oceano arbor. Hujus belluæ 5 dispansa ramis, ut ex ea causa fretum numquam intrasse credatur. Apparent et rotæ appellatæ a similitudine, quaternis distinctæ radiis, modiolos earum oculis duobus utrimque claudentibus. 6 IV. (v.) Tiberio principi nuntiavit Olisiponensium le- 1 gatio ob id missa, visum, auditumque in quodam specu concha canentem Tritonem, qua noscitur forma et Nereidum3 falsa non est, squamis modo hispido corpore, I fingendæ occasionem forte dedit hæc stella (asterias Lin.) quam vocamus Medusæ caput (tête de Méduse). Sed ingens statura huic stulte data, neque talis enormitatis uspiam typus est in rerum natura. Non absimillima septemtrionales viri tradunt de quadam sepia (poulpe), quam magnitudine insula parem dicunt, et nuncupant Kraken. CUVIER. 5. Et rota. Rotas Ælianus, Hist. Anim. lib. XIII, cap. 20, ait esse gregales, maxime prope Athon Thraciæ montem spinis horrere prælongis: strepitu perterritas circumvolvi, atque in altum deprimi: unde reversiones in orbem iterum facientes emergant, magnoque impetu resiliant. HARD. Rotæ appellatæ, Rotæ ideam crediderim ab his zoophytis profectam, quos Medusas Linnæus vocat, et quibus re vera forma competit disci, quem radii dividerent. Maculæ aliquot pro oculis quoque acceptæ. Sed his Medusis cave ne magnitudinem esse credas qualem videtur Plinius credere, dum harum in hoc loco meminit, asseritque expresse, lib. XIII, cap. 20, earum tamen characteribus sat bene descriptis, ut nos eas distinguamus. CUVIER. 6. Utrimque. Utroque modioli la perTurn. lib. sonat æquora concha. XXVIII, cap. 44. Dalec. 2. Tritonem. Nereides et Tritones humanam speciem præ se ferre, nec fabulam esse, quindecim amplius exemplis ac testimoniis, tum vetustis, tum recentibus allatis, ipse credidit Scaliger. Vid. Comment. ad Arist. de Hist. Animal. lib. II, pag. 232 et 233. His adde quæ de marinis hominibus refert Aldrovandus libro de Monstris, pag. 26. HARD. De Tritonibus et Nereidibus dicta non alio modo explices, quam eorum fraude qui hos aut ostendebant, aut a se visos prædicabant. Londini anno proxime elapso omnes viderunt quam puellam maritimam (meer maid) circulatores dicebant. Illa vero nil fuit nisi simiæ corpus cui appositus piscis pro posticis pedibus. CUVIER. 3. Nereidum. Sic poetæ vocant Nerei et Doridis filias, Nnoaíny, Kupolóny, et alias permultas. Nereum 3 5 6 etiam qua humanam effigiem habent". Namque hæc in eodem spectata littore est, cujus morientis etiam gannitum tristem accola audivere longe. Et Divo Augusto legatus Galliæ complures in littore apparere exanimes 2 Nereidas scripsit. Auctores habeo in equestri ordine splendentes, visum ab his in Gaditano Oceano marinum hominem', toto corpore absoluta similitudine: ascendere navigia nocturnis temporibus, statimque degravari, quas insederit, partes et, si diutius permaneat, etiam mergi. Tiberio principe, contra Lugdunensis provinciæ littus in insula simul trecentas amplius belluas reciprocans destituit Oceanus, miræ varietatis et magnitudinis, nec pau 8 69 Orpheo in Argonaut. deorum anti- 4. Squamis modo hispido corpore, 5. Gannitum. Festus : «< Gannitio, canum querula murmuratio, » H. 6. Legatus Galliæ. Nempe Lugdunensis. Idem Legatus, Rector, et Proprætor dictus, apud Tacitum, Annalium lib. I, II et III. HARD. 7. Marinum hominem. Qualem marinum Monachum superiore sæculo captum in Norvegia ferunt: Episcopi quoque habitu visum alterum in Polonia, anno 1531. Utriusque iconem exhibet Rondeletius, libro XVI, cap. 20 et 21. Plura exempla vide apud Maiolum, Colloq. II, pag. 36. HARD. -Juvenal. Satyr. 14: « Grande operæ pretium est, ut tenso folle reverti Inde domum possis, tumidaque superbus aluta, Oceani monstra et juvenes vidisse marinos. Dalec. 8. Contra Lugdunensis provincia litus in insula. Scribere mallem, Contra Lugdunensis provincia litus impulsas, ut capite sequente, « et dum saginam persequitur in litus fluctibus propulsa. » PINT. In insula, Ignobilem fuisse hanc insulam necesse est, quæ proprio no. mine caruerit. Cæterum Pintianus ciores in Santonum littore: interque reliquas elephantos", et arietes, candore tantum 10 cornibus assimilatis. Nereidas 3 vero multas Turanius prodidit expulsam belluam in Gaditana littora", cujus inter duas pinnas ultimæ caudæ cubita sexdecim fuissent, dentes ejusdem cxx, maximi dodrantium" mensura, minimi semipedum. Belluæ 13 '' cui impulsas legi mallet; sed codices Sardooque freto plurimos esse idem refragantur. HARD. 9. Elephantos. Elephantus, Rosmarus Olai Magni. Vide quod adnotatum est, lib. XXXII, cap. 11. DALEC. · Elephantos et arietes, etc. Cetaceis omnibus omni tempore nomina imposita sunt animantium terrestrium. Aries marinus forsan delphinus magnus quem dicunt Butskopf, et cui in supercilio macula candida eamdem fere in formam incurvata, quam arietis cornu. Ele phantus vero forsan est trichéchus Rosmarus Linn. (vulgo morse), cui armaturà ex ore eminens ut elephanto. Hic tamen in septemtrionalibus maribus quasi relegatus, vitam agit; neque mentio umquam facta est de hoc nostras usque ad oras veniente. Cuvier. auctor affirmat. Meminit arietum inter marinas belluas Oppianus, Halieut. lib. I, vers. 372, et lib. V, vers. 32. HARD. Cornibus assimilatis. Horum autem dentes cornua vocari, Juba et Pausanias ostendunt. DAL. Assimulatis edd. vett. Hard. I et Broter. Aa. 11. Belluam in Gaditana littora. Fide huic descriptioni adhibita, dentiumque in primis accepta ratione iste fuit physeter macrocephalus Linn. vulgo Cachalot. CUVIER. 12. Dodrantium. Dodrans, partes sunt pedis tres quartæ, ut loquitur Columella, lib. V, cáp. 1. HARD. 13. Belluæ. Solinus iisdem verbis, cap. xxxiv, pág. 64. Sed in ossium mensura a Plinio, quem transcripsit, discrepat.Spinæ crassitudinem semipedalem tantum agnoscit (nisi mendum librarii esse dixeris,) quam sesquipedalem Plinius facit HARD. Belluc, cui dicebatur exposita, etc. Πίστρικα, πρίστιν et πρῆστιν, hoc ceti genus auctores vocant pistricem. Cf. Festus in voce balæha; Cicero in hoc versu : « Tum verò fugit Andromeda, et Neptunia pio strix. » Arati græcus est: Ovde yaş Ανδρομέδης, καὶ κήτεος ὅσσ ̓ ἐλέ Xecto. Pristin Virgil « Frons hominem præfert, in pristin desinit alvus. » Florus, lib. III, cap. 5. 4 |